Auteur: Roos Bleckman
Welzijn en duurzaamheid als verwoven thema’s in de Provinciale Staten Verkiezingen – laat uw stem horen!
Op 15 maart 2023 zijn de verkiezingen voor de Provinciale Staten en voor waterschappen. Jouw stem bepaalt wat er de komende jaren zal gebeuren in jouw provincie en waterschap. Niet onbelangrijk; je hebt daarmee ook indirect invloed op de verkiezing van de Eerste Kamer. Dit jaar is ook duurzaamheid een centraal thema voor de Provinciale Staten én de waterschappen. In dit stuk gaan we terug naar het ontstaan van de Provinciale Staten en waterschap verkiezingen en zullen we toelichten waarom uw stem hierin belangrijk is.
Wie zijn de Provinciale Staten?
De gekozen leden van de Provinciale Staten kiezen namelijk al sinds 1848 eens per 4 jaar de leden van de Eerste Kamer. De Eerste Kamer neemt wetsvoorstellen uit de Tweede Kamer aan of verwerpt ze. Kortom, de verkiezingen van de Provinciale Staten doen ter zake! Het aantal leden van de Provinciale Staten wordt gebaseerd op het aantal inwoners van de provincie. De Provinciale Staten kiezen minimaal 3 en maximaal 7 gedeputeerden voor een periode van 4 jaar. De gedeputeerden vormen samen met de commissaris van de Koning als voorzitter de Gedeputeerde Staten vormen. Ieder lid van de Gedeputeerde Staten heeft een eigen aandachtsgebied met taken die bestaan uit financiën, verkeer, welzijn, etc. Daarnaast houden de Gedeputeerde Staten toezicht op de besturen van gemeenten en waterschappen. (1-3) De verkiezingen van de waterschappen worden sinds 2015 op dezelfde dag als de verkiezingen van de Provinciale Staten gehouden. Hiervoor werden de waterschapsverkiezingen niet door de Kieswet, maar door de Waterschapswet geregeld, welke sinds 1991 is ingevoerd. In Nederland zijn er sinds 2018 totaal 21 waterschappen, in 1950 waren dit er nog 2600 (!). (4,5)
Duurzaamheid wordt een vierde beleidspijler
Verkeer en vervoer, migratie en woningbouw zijn al jarenlang belangrijke thema’s die spelen binnen provincies. Duurzaamheid is steeds vaker een zeer belangrijk vierde thema voor de provincies. Dat komt door de urgentie van het thema. Het recentst gepubliceerde IPCC-rapport waarschuwt dat we dicht bij het 1,5 graden kantelpunt komen. Dat is catastrofaal voor de aarde, maar ook voor de gezondheid van de mens. Alleen door onze uitstoot in 2030 te halveren en rond 2050 CO2-neutraal te zijn, kunnen we onder de limiet van 1,5 graad blijven. (6)
Provincies buigen zich bijvoorbeeld over de energietransitie; Hoe gaan we van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen? Waar kunnen we windmolens bouwen en waar niet? En gaan we landbouwgrond gebruiken voor het plaatsen van zonnepanelen?
Waarom zijn de Provinciale Staten verkiezingen belangrijk voor zorgprofessionals?
In de Provinciale Staten verkiezingen komen thema’s als welzijn en duurzaamheid dicht bij elkaar. Deze thema’s zijn erg nauw met elkaar verbonden; toenemende risico’s van klimaatverandering op volksgezondheid brengt ons in gevaar (1). Zo zorgt toenemende CO2-uitstoot in combinatie met hogere temperaturen voor hogere sterfte en ziekte door bijvoorbeeld hart- of vaat aandoeningen of ziektes van de luchtwegen. Maar ook de waterschappen tijdens de Provinciale Staten verkiezingen zijn belangrijk; een stijgende zeespiegel kan namelijk zorgen voor drinkwater- en voedsel onzekerheid of infectieziekten (7). Keuzes ten aanzien van dijken en sluizen, de juiste waterstand en voor zuivering van afvalwater zijn dus erg van belang.
Nederland duurzamer maken en daarmee ook de volksgezondheid beschermen, dat is nogal een uitdaging; de vraag is dan ook hoe onze politieke partijen dit op denken te lossen.
Daarom roepen we jou als zorgprofessional op om je te verdiepen in de (groene) stellingen van de verschillende partijen (https://stemwijzer.nl/). Ga na wat je ten aanzien van welzijn (en gezondheid) van jezelf en anderen belangrijk vindt en kies bewust, want jouw keuze bepaalt de toekomst mee.
Referenties
(2) www.kiesraad.nl
(4) https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/fusie-waterschap-en-provincie-onlogisch
(5) https://www.parlementairemonitor.nl/9353000/1/j9vvij5epmj1ey0/vi3aphok0azw
(6) www.ipcc.ch
(8) www.ntvg.nl Jeffrie Quarsie, Remco van de Pas, Ewout Fanoy, Peter van den Hazel. De impact van klimaatverandering op gezondheid in Nederland. Ned Tijdschr Geneeskd. 2021;165:D6245.
