Op 29 oktober zijn er verkiezingen. Een goed moment om vanuit zo’n 40.000 zorgprofessionals aan te geven welke kansen wij zien voor een toekomstbestendige zorg. Daarom hebben wij politieke partijen geïnformeerd over onze vijf kernpunten.
Kernpunt 1: In 2030 voldoet Nederland aan de grenswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (uit 2021) voor schone lucht
De klimaatcrisis is de grootste bedreiging voor de volksgezondheid, volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Ook milieuvervuiling zorgt voor gezondheidsschade. Zo veroorzaakt luchtvervuiling 1 op de 5 gevallen van astma bij kinderen (Longfonds, 2022). De gezondheidsimpact van luchtvervuiling is vergelijkbaar met het dagelijks meeroken van vijf sigaretten. Het verkort de levensverwachting van Nederlanders met meerdere maanden per persoon. We kunnen daarom niet nog 25 jaar wachten op schone lucht. We adviseren dat Nederland in 2030 voldoet aan de grenswaarden, in plaats van pas in 2050.
Kernpunt 2: Vergroenen van de omgeving voor klimaatadaptatie, voor betere gezondheid
Steeds meer en langere hittegolven en extreem weer leiden tot directe risico’s, vooral voor kwetsbare groepen in Nederland zoals ouderen en jonge kinderen. Het vergroenen van de leefomgeving zorgt voor verkoeling en beschutting tegen de zon en extreme weersomstandigheden. Groen in de omgeving zorgt, bewezen, voor ontspanning. Het verlaagt de bloeddruk en nodigt uit tot bewegen. Ook bevordert groen in de omgeving sociale contacten en draagt het bij aan een optimale ontwikkeling van kinderen. Het risico op psychische problemen neemt aanzienlijk af en ook medicatiegebruik daalt door een groene omgeving. Meer groen draagt dus bij aan een goede fysieke, mentale en sociale gezondheid.
Kernpunt 3: Inzet op een Nederlands en Europees verbod op PFAS- en glyfosaat (en andere landbouwgif/gewasbeschermingsmiddelen)
Het verband tussen ziekten als kanker en Parkinson en het gebruik van verschillende gewasbeschermingsmiddelen is en wordt steeds vaker aangetoond (o.a. Journal of Exposure Science & Environmental Epidemiology, 2025 en Frontiers in Toxicology, 2024). Bovendien verdwijnen ‘forever chemicals’ (zoals PFAS) niet meer uit onze omgeving en ons lichaam. Zij hebben een schadelijke werking op ons hormoonsysteem, onze celdeling, ons afweersysteem, ons neurologische systeem. Vooral (jonge) kinderen en ouderen zijn hier vatbaar voor. We willen niet nog jaren wachten op een herbeoordeling van de toezichthoudende Europese en Nederlandse instanties, maar vanuit het voorzorgsprincipe per direct een verbod invoeren op deze middelen. Want de druk op de zorg wacht ook niet.
Kernpunt 4: In 2030 voldoet Nederland aan de richtlijnen van het geadviseerde WHO-voedingspatroon
Een groot deel van de chronische leefstijlziektes (hart- en vaatziekten, ongeveer de helft van de kankers, diabetes) hangt samen met onze leefstijl, waar voeding een groot onderdeel van is (RIVM). Om de zorg houdbaar en het leven aangenaam te houden, moeten we toewerken naar een volledig gezonde, schone en veilige voedselketen in Nederland en Europa in 2030. Gezondere voeding kan ook de impact op klimaatverandering verkleinen. De volgende WHO-adviezen zijn zowel goed voor klimaat als gezondheid:
- meer plantaardige voeding: plantaardige eiwitten en onverzadigde (en minder) vetten
- voedselproductie vrij van pesticiden
- onbewerkt voedsel (energie-efficiënte en grondstoffen-efficiënte productie)
Kernpunt 5: Een einde aan verspilling in de zorg
Afval en medicijnverspilling zorgen ervoor dat de planeet ongezonder wordt, wat ervoor zorgt dat mensen ongezonder worden. Een einde aan verspilling is daarom goed voor onze gezondheid. De zorg is verantwoordelijk voor 4% van de totale afvalberg van Nederland. Terwijl veel materialen hergebruikt kunnen worden. We zien al veel voorbeelden van circulair werken. Daarnaast kunnen we als zorgsector meer inzetten op zinvolle zorg in plaats van onnodige zorg. Bijvoorbeeld doordat artsen zuiniger voorschrijven.
Wij zijn ervan overtuigd dat deze kernpunten politieke kansen bieden en kijken uit naar de uiteindelijke verkiezingsprogramma’s.
Voor meer informatie over onze kernpunten kunnen politieke partijen contact opnemen met Wendy Hoenkamp, adviseur communicatie en public affairs bij de Groene Zorg Alliantie, via w.hoenkamp@groenezorgalliantie.nl en 06 – 13 46 14 35.
